موزه و ابنیه تاریخی آستان مقدس حضرت احمدبن موسی الکاظم شاهچراغ علیه السلام، با دارا بودن بیش از ۱۰ هزار اثر ارزشمند شامل آثار فاخر، اشیای تاریخی و هنری، زیرمجموعه مرکز پژوهش های اسلامی و کتابخانه حرم مطهر است. علاقه مندان با بازدید از موزه حرم مطهر می توانند با کلیتی از دوره‌های تاریخی و سبک آثار هر منطقه آشنا شوند. در راستای آشنایی بیشتر افراد با این آثار ارزشمند به صورت دوره ای، اشیا موزه حرم مطهر معرفی و اطلاعاتی در رابطه با هر کدام از آنها از طریق پایگاه اینترنتی موزه به نشانی museum.shahecheragh.ir منتشر می شود.

به گزارش روابط عمومی و امور بین الملل آستان مقدس، یکی از این اشیا ارزشمند که هم اکنون در موزه حرم مطهر در معرض نمایش بازدیدکنندگان است و مربوط به دوره زندیه است، مزار نوشته مقبره جعفر خان زند است که در ادامه به معرفی این شی پرداخته می شود:

در مکتوب حاضر سعی گردیده است گوشه ای از هنر اسلامی معرفی گردد و به طور اخص هنر حجاری دوران زند با تکیه بر سنگ مزار جعفر خان زند مد نظر است. ابیات این سنگ مزار که به بیان حسن این حکمران زند پرداخته است باز خوانی شده و به تکنیک کار نیز اشاره گردیده است. هنر حجاری از جمله هنرهای کهن ایرانی به شمار می رود که در ادوار مختلف تاریخ ایران مورد تفقد هنرمندان واقع گشته و بیانگر افکار و عقاید هر دوره از ادوار مختلف تاریخ این مملکت است.

تکنیک کار شده بر روی سنگ مزار به صورت نقاشی گل و برگ های اسلیمی است که پس از طراحی اولیه حجاران با قلم مخصوص به خلق گل و اسلیمی به صورت برجسته و حجاری پرداخته اند. جنس این سنگ از مرمر سبز رگه دار است که از تبریز به شیراز آورده شده و از آن جهت که کم یاب است دارای ارزش مادی فراوانی بوده است.

بسیاری از حکمرانان ادوار تاریخی ایران پس از مرگ تا مدتی محدود سنگی از مزار آنان بر جای مانده است و دلیل این امر شیوه و سیاق مملکت داری آنان بوده است . این سنگ مزار که از معدود سنگ های باقی مانده از این دوران است خود بیانگر جایگاه این خاندان و احترامی است که مردم برای این سلسله قائل بوده اند . شیوه حجاری و نوع سنگ در این اثر هنری خاص و کم یاب بوده و بیانگر ذوق و قریحه هنری هنرمندان این دوره است.

اشعار مربوط به سنگ قبر جعفر خان زند سروده فتحعلی خان صبای کاشانی ۱۲۰۳ ه.ق بر وزن کل من علیها فان و یبقی وجه ذوالجلال و الاکرام که در ذیل بیان می گردد:

از گردش گردون داد وّز کینِ زمان فریاد

از جور زمین بیداد وز دورِ فلک افغان

بیداد و جفایش دین، آمد به نکویان این

جور و ستمش آیین، باشد به عزیزان آن

خاموش نشینم چند از دهرِ جفا پیوند

کز بادِ اجل افکند سروِ قد جعفرخان

آن خسروِ دریا دل و آن پادشهِ عادل

کز وی شده هر مشکل بر خلقِ جهان آسان

کرد این فلک از کینه از کینه دیرینه

در مجمرِ هر سینه،دل های همه بریان

بس ناله و بس شیون برخواست ز مرد و زن

کش گشت توانا تن در خاک سیه پنهان

آن شاهِ فریدون فر کِش بود به خاکِ در

هم ناصیه سا قیصر هم خاک نشین خاقان

تا گشت ز جان ناکام، نبوّد به جهان جز نام

از مرحمت و انعام، از معدِلت و احسان

در روضه جان زد پر، دارای سکندر شأن

جمشید فریدون فر، دارای سکندر شأن

آن پادشه اعظم، و آن وارث مُلک جم

چون رفت از این عالم در جنّت جاویدان

تاریخ وفاتش را جستند ز هر دانا

ناگاه صبا گفتا: صد حیف ز جعفر خان

لازم به ذکر است موزه و ابنیه تاریخی حرم مطهر حضرت شاهچراغ علیه السلام از ساعت ۸:۰۰ تا ۱۹ پذیرای زائرین و مجاورین گرامی است و علاقه مندان می‌توانند به صورت انفرادی و گروهی از مجموعه آثار موزه بازدید کنند.